Szczegóły

Ogólne

25 styczeń 2018

Szczegóły

Ogólne

25 styczeń 2018

Szczegóły

Ogólne

25 styczeń 2018

Wieś położona w południowo-wschodniej części gminy Werbkowice, w obrębie Kotliny Hrubieszowskiej. Jej nazwa wskazuje na pochodzenie ruskie, choć trudno wyjaśnić jej znaczenie. Powstała zapewne we wczesnym średniowieczu (X-XIII w.).

Najstarsze ślady osadnictwa zanotowane na obszarze miejscowości związane są z kulturą pucharów lejkowych (3100-2500 r. p. n. e). Znaleziono tu nieliczne fragmenty ceramiki i materiał krzemienny zaliczone do tej kultury. Być może z kulturą pucharów lejkowatych można też łączyć niektóre materiały datowane ogólnie na neolit, wśród nich obok ceramiki znajdują się narzędzia krzemienne (wióry krzemienne i drapacze). Odkryto tutaj grób mężczyzny w wieku ok. 50 lat. Grób znajdował się w komorze wykonanej z dużych płyt kamiennych, wewnątrz której obok szkieletu znaleziono wyposażenia grobowe w postaci czterech naczyń glinianych, dwu czworo ściennych siekier krzemiennych, przekłuwacza i szydła kościanego, trzech paciorków bursztynowych i płytki kościanej w kształcie litery "T". W grobie znaleziono również żuchwę dzika oraz kość zwierzęcą. Być może z kulturą ceramiki sznurowej (2200-1900 r. p. n. e) należy łączyć odkryte na terenie miejscowości cztery kamienne topory. Dalsze ślady osadnictwa związane są z wczesną epoką brązu. Znaleziono dwa krzemienne groty oszczepów, soczewkowatą krzemienną siekierę oraz drobne fragmenty naczyń. Zabytki te są charakterystyczne zarówno dla kultury strzyżowskiej (1200-1600 r. p. n. e) jak i mierzanowickiej (1900-1700 r, p. n. e) i niemożliwe jest ich dokładniejsze przyporządkowanie. Tereny te były zasiedlone również przez ludność kultury trzcinieckiej (1600-1200 r. p. n. e) oraz kultury łużyckiej (1200-400 r. p.n.e), o czym świadczą znalezione tu fragmenty naczyń charakterystycznych dla obu tych kultur. Ubogi materiał ceramiczny pochodzi z okresu wpływów rzymskich (IV w. n. e) i związany jest z kulturą przeworską bądź z grupą masłomęcką. Liczny materiał pochodzi z okresu wczesno-średniowiecznego jest on jednak mało charakterystyczny i nie można wyróżnić dokładniejszych przedziałów chronologicznych.

Pierwsza wzmianka źródłowa o Sahryniu pochodzi z roku pochodzi z roku 1431, kiedy jego właścicielem był Sasin z Uhrynowa. Po nim dziedziczył wieś jego syn Jan Uhrynowski. Był on współfundatorem (razem z matką) kościoła w Malicach ok. poł. XV wieku. W 1490 roku połowę Sahrynia kupuje Krystyn z Ostrowa, być może drugą połowę dostał we wianie, jako że był żonaty z Katarzyną Itamiłą, córką Jana Uhrynowskiego. W 1531 roku wieś należała już do Łaszczów Nieledewskich. W 1564 roku miała 6 łanów gruntów uprawnych, podobnie w 1578 roku, kiedy był we wsi 3 zagrodników z ziemią i 4 komorników. Wówczas dziedzicem był Leski, być może dzierżawił od Łaszczów, w 1644 r. sprzedał ją Markowi Leszczkowskiemu. Pod koniec XVII w. właścicielem Sahrynia był Antoni Gozdowski herbu Doliwa, starosta korytnicki, ożeniony z Anną Borkowską.

Pierwsza wzmianka o cerkwi w Sahryniu pochodzi z roku 1644. Zapewne w dokumencie sprzedaży Sahrynia zostaje ona wymieniona. W XVIII w. wybudowano tutaj drewnianą cerkiew (dokładna data nie jest znana choć wiadomo, że miało to miejsce przed 1780). Istniała tutaj parafia unicka, do której należały także finalnie cerkwie z Turkowic i Miętkiego. Znanych jest kilku duchownych, którzy w XIX w. byli w tej parafii. W latach 1810-1841 proboszczem był Stefan Zborowski, następnie Płaton Laurysiewicz (lata nieznane), a później od 1869 Klemens Lewicki.

W roku 1827 wieś liczyła 84 domów i 576 mieszkańców. Według danych z roku 1875 folwark posiadał 1784 morgów gruntów, w tym 717 m. gruntów ornych, 132 m. łąk, 891 m. lasu oraz 44 m. nieużytków. Do folwarku należało 50 budynków. Wieś miała 84 osad i 128 morgów użytków. W Sahryniu istniała w tym czasie szkoła początkowa, fabryka krochmalu kartoflanego, piec wapienny i cegielnia. W latach 1873-78 została wybudowana tutaj murowana cerkiew pw. św. Cyryla i Metodego. W roku 1872 parafia greckokatolicka liczyła 1360 wiernych. W XIX w. został wybudowany tutaj również wiatrak drewniany, o konstrukcji słupowo-ramowej, oszalowany.

13 kwietnia 1923 roku została erygowana parafia rzymskokatolicka w Sahryniu. Jej organizatorem i pierwszym proboszczem był ks. Walenty Machoń. Od 1926 r. proboszczem został ks. Wojciech Zwolak. W roku 1930 na terenie parafii Sahryń mieszkało 1504 katolików, 1200 prawosławnych, 20 Żydów i 20 baptystów. W latach 1980-1991 proboszczem był ks. Stanisław Wawrzyszczuk. W roku 1991 parafię objął ks. Adam Herda, proboszczem był przez 18 lat. Od roku 2009 proboszczem jest ks. Eugeniusz Adamek.

W okresie międzywojennym Sahryń był siedzibą gminy Miętkie.

Tragiczna dla mieszkańców, w większości Ukraińców, była II wojna światowa. Istniała tutaj silna placówka UPA, która wiele szkód uczyniła Polakom w styczniu i marcu 1943 r. Polska część ludności została wysiedlona, a jej gospodarstwa przekazano Ukraińcom. W dniu 9 marca 1944 r. na silnie uzbrojony oddział ukraiński znajdujący się we wsi uderzyły oddziały AK i BCh. Rozbito doszczętnie Ukraińców, a ich straty wynosiły ponad 200 zabitych.

Źródło: E. Niedźwiedź, J. Niedźwiedź, J. Siudak: Dzieje miejscowości gminy Werbkowice powiat hrubieszowski. Dzieje gmin zamojszczyzny, tom VIII. Werbkowice - Zamość, 2009.

Szczegóły

Ogólne

25 styczeń 2018